E Beyanname Nedir? Nasıl Hazırlanır?

Teknolojide yaşanan gelişmeler hayatın her alanında dijitalleşmeyi de beraberinde getirdi. Bir zamanlar elle gerçekleştirilen vergi düzenleme uygulamaları da bu yenilikten gereken payı aldı. Ülkemizde artık vergi borçlarının miktarını hesaplamak için düzenlenen beyannameler bu dönüşüme uyarak dijital ortamda yapılmaya başlandı. Bu yazıda binlerce mükellefi ilgilendiren ‘’ E Beyanname Nedir? Nasıl Hazırlanır?’’ konularına yer verdik.  

E Beyanname Nedir?

Vergi mükellefi olan her vatandaş, ödemesi gereken vergileri bağlı olduğu vergi dairesine beyan eder. İşte e beyanname bu işlemlerin dijital ortamda gerçekleştirilmesidir. E Beyanname ile vergi işlemleri çok daha hatasız ve hızlı bir şekilde, her vergi mükellefinin işlemini kolaylıkla gerçekleştirmesini sağlar.

Bu dijital sistem, yasal süreçlerin takibini kolaylaştırırken, vergi tahakkuk ve tahsilat işlemlerini hızlandırarak hem mükelleflerin hem de vergi idaresinin iş yükünü hafifletir. Ayrıca, mükelleflerin yasal süreleri kaçırma olasılığını en aza indirerek, vergi uyum süreçlerinde şeffaflık ve hesap verebilirlik sağlar. Böylece, işletmelerin mali yönetim süreçleri daha etkin hale gelir ve vergi dairesi ile iletişimleri güçlenir.

E Beyanname Türleri Nelerdir?

E Beyannamenin veriliş amaçlarına göre farklı türleri bulunmaktadır. Aşağıda bunlara kısaca yer verdik:

• KDV (Katma Değer Vergisi)

• Muhtasar Beyanname 

• Damga Vergisi

• Geçici Vergi

• Basit Usulde yıllık Gelir Vergisi 

• Yıllık Gelir Vergisi

• Yıllık Kurumlar Vergisi

• Kira Gelir Vergisi

• BA/BS formları 

E Beyanname Ne Zamandır Veriliyor?

E Beyannamenin yasal olarak 2007 yılından itibaren verilmesi zorunlu kılınmıştır.

E Beyanname Başvurusu Nasıl Yapılır?

Bir vergi mükellefi e beyanname vermek için Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet sitesinde yer alan "Elektronik Beyanname Aracılık Yetkisi İstek Formu “nu doldurarak, bağlı bulunduğu vergi dairesine başvurabilir. Bu durum gerçek kişiler için geçerlidir, tüzel kişilerin başvuruları kanuni temsilcileri tarafından gerçekleştirilir. 

Aşağıda adım adım e beyanname başvuru sürecinde yapılması gerekenlere yer verdik: 

• Başvuru için gerekli belgeler: E Beyanname başvuru süreci öncesinde; vergi kimlik numarası ya da TC kimlik numarası, Ticaret Sicil Gazetesi ve tüzel kişiler için imza sirküleri, elektronik imza (e imza) veya mali mühür sertifikası

• Kimlik doğrulama: E Beyanname gönderiminde bulunacak mükelleflerin kimlik doğrulaması yapması gerekir. Kimlik doğrulaması için elektronik imza ya da mali mühür gerekir. Başvuru öncesinde bu iki önemli hususun hazır edilmesi gerekir.

• GİB sistemi: E-beyanname başvurusu, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın resmi web sitesi üzerinden yapılmaktadır. Başvuru süreci için GİB’in resmi web sitesine giriş yaptıktan sonra ‘’E Beyanname’’ sekmesi seçilir. Bu noktada sisteme giriş yapmak için elektronik imza veya mali mühür cihazı kullanılması gerekir.

• Formu doldurmak: Sisteme giriş yaptıktan sonra başvuru formundaki bilgileri tam ve doğru olarak doldurmak gerekmektedir. Başvuru formu kimlik bilgilerinizi, vergi kimlik ya da TC kimlik numaranızı, iletişim bilgilerinizi ve son olarak e imza ya da mali mühür bilgilerini içerir.

• Yetkili Kişi: E Beyanname gönderiminde tüzel kişiler için yetkili mali müşavir ya da muhasebeci aracılığıyla gönderim gerçekleştirilir. Yetkili kişinin kimlik ve iletişim bilgileri girildikten sonra, e imza ya da mali mühür ile onaylanır. 

• Başvuru onayı: Vergi mükellefleri e beyanname başvuru formunu doldurduktan sonra sistemsel olarak onay süreci başlar. Onay sürecinde; tüm bilgilerin eksiksiz ve doğru olmasına dikkat edilmelidir. Eksik ya da yanlış bilgi girilmesi durumunda başvurunun yeniden düzenlenmesi istenir. Başvuru onaylanınca sistem bir başvuru numarası verir. Başvuru durumunun takibi bu numarayla yapılır. 

• GİB erişimi: Başvurusu onaylanan mükellefler GİB e beyanname portalına erişim yetkisi kazanır. Bu sürecin ardından mükelleflerin sistemi ne derecede doğru kullandığı test edilir. Bunun için de e beyanname deneme programı üzerinden deneme amaçlı e beyanname düzenlenir ve GİB’e gönderilir. Deneme uygulaması başarılı bir şekilde gerçekleştirildikten sonra artık e beyanname sistemi aktif olarak kullanılabilir. 

E Beyannamenin Hazırlanması

E Beyannamenin hazırlanma sürecinde ilk olarak GİB tarafından hazırlanan e beyanname yazılımının bilgisayara kurulması gerekir. Mükellefe göre e imza veya mali mühür hazır edilmelidir. Son olarak da güvenilir bir internet bağlantısına ihtiyaç olacaktır. İşte e beyannamenin hazırlanma sürecinde takip edilmesi gereken adımlar: 

• E Beyanname programının GİB’in web sitesindeki adımlar takip edilerek kurulumu gerçekleştirilir.

• Elektronik imza veya mali mühür cihazının bilgisayara bağlanması aşamasının tamamlanmış olması gerekir. Bu süreç doğrulandığında artık beyanname hazırlanabilir.

• Verilmek istenen beyanname türü seçilir. Yukarıda beyanname türlerine yer vermiştik.

• Seçilen beyanname türüne göre, işletme bilgileri ve finansal veriler sistemdeki alanlara girilir. Bu aşamada mükellefin bilgileri tam olarak girilir. Ardından ilgili dönemin gelir ve gider bilgileri beyan edilir. Gerekli hesaplamalar yapılarak vergi matrahı ve ödenecek vergi tutarları sisteme işlenir. 

• E Beyanname gönderilmeden önce tüm bilgilerin doğruluğu kontrol edilmelidir. 

• Kontrol işlemleri tamamlandıktan sonra, her şey tam ise beyanname onaylanarak Gelir İdaresi Başkanlığı’na gönderilir.

• E Beyanname gönderildikten sonra sistem ‘’alındı’’ şeklinde bir onay ve referans numarası verir. Bu numarayla beyanname süreci takip edilmektedir. 

• Gönderilen e beyannameler dijital olarak arşivlenir ve gelecekte de takip edilmesi sağlanır. 

Vergi mükelleflerini yakından ilgilendiren, vergi dairesi ile mükelleflerin iletişimini güçlendiren e beyanname başvuru sonuçları 1/3 iş günü arasında açıklanmaktadır.