Sosyal medyanın hayatımıza girmesiyle birlikte iletişim biçimimiz de tamamen değişti. Bugün kullandığımız sosyal medya girişimlerinin büyük çoğunluğu yabancı ülkelere ait. Sosyal medyanın ilk ortaya çıkışı ve bu platformların tüm dünyada kullanılıyor olmasında herhangi bir sıkıntı görünmüyor. Ancak yine de hem veri güvenliği hem de kültürel bağımsızlık açısından bir takım endişelere de yol açmıyor değil. Ülkemizde de bu farkındalıkla hareket eden bazı yerli sosyal medya girişimleri oldu. Peki bugüne kadar Türkiye’de denenen yerli sosyal medya girişimleri neler oldu? Yerli platformları neler bekliyor? Hangi zorluklar ve avantajlara sahipler? Bu yazıda yukarıdaki sorulara yanıt arayacağız.
Sosyal Medya Nedir?
Sosyal medya, iletişime, topluluk tabanlı girdiye, etkileşime, içerik paylaşımına ve iş birliğine odaklanan web siteleri ve uygulamaların tümüne verilen addır. Sosyal medya hem kişisel olarak hem de iş yaşamını n her alanında kullanımdadır. İnsanlar arkadaşları, aileleri ve çeşitli topluluklarla iletişimde kalmak ve etkileşim kurmak için sosyal medyayı kullanır. İşletmeler de ürünlerini pazarlamak, tanıtmak ve müşteri hareketlerini takip etmek için sosyal medya uygulamalarını kullanır. Sosyal medya, küresel anlamda tüm insanları aynı doğrultuda harekete davet eden bir çekiciliğe sahip.
Sosyal Medya İlk Ne Zaman Kullanılmaya Başladı?
Sosyal medya ilk olarak 2004 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıktı. İkinci nesil internet hizmetlerini, toplumsal iletişim sitelerini ve iletişim araçlarını tanımlayan Web2.0’ın kullanıma girmesiyle resmen başlamış oldu. Önceleri A.B.D. genelinde faaliyet gösteren sosyal medya kısa sürede tüm dünyaya yayıldı. Bugün küreselleşen dünyada sosyal medya artık hayati derecede önem taşımaktadır. Küresel ölçekte bilgi erişimine herkes tarafından erişilmek istenmesi de sosyal medya kullanımını arttırmıştır.
Sosyal Medyanın Önemi Nedir?
Günümüzde neredeyse sosyal medya hesabı olmayan, ya da sosyal medyayı kullanmayan insan yok sayılır. TikTok videosu çeken gençlerden, Instagram ve Facebook influencerlarına ve küçük işletmelere, LinkedIn’deki profesyonellere değin herhangi bir alanda bağlantılarınızı genişletmek istediğinizde akla ilk gelen, sosyal medyadır. Sosyal medya doğru şekilde kullanıldığında pek çok alanda kolaylık ve başarı sağlayabilmektedir. Hedef kitleyle doğrudan iletişim kurmanın en iyi yolu olduğu için, bu platformlar işletmeler için de gerekenlere sahiptir. İnsanlarla iletişim kurmaktan, bilgiye ve eğlenceye erişime, hedef kitleye ulaşmaktan, satışları arttırmaya kadar, sosyal medyanın önemi artık tüm dünyada kabul ediliyor.
Türkiye’de İlk Yerli Sosyal Medya Girişimleri ve Özellikleri
Türkiye’de sosyal medyanın ilk filizleri, 2000’li yılların ortalarında atıldı. O dönemde hayata geçirilen yerli sosyal medya girişimleri, daha çok üniversite öğrencileri ve gençlere yönelikti. Genellikle forum tabanlı olan bu platformlarda kullanıcılar belirli konularda tartışma başlatabiliyor, mesajlaşabiliyor ve dosya paylaşabiliyordu. Hazırsanız geçmişe doğru bir yolculuğa çıkıp, yakın tarihimizdeki yerli sosyal medya girişimlerine bir göz atalım
İzmir’den Çıkan Yerli Sosyal Medya Platformu: Viatori
Türkiye’de denenen yerli sosyal medya girişimlerinde İzmirli bir platform var ilk sırada, Viatori. Tamamen Türk kurucu ve yazılımcılar tarafından oluşturulan yerli sosyal medya platformu Viatori, pek çok popüler uygulamayı bir arada sunuyor. Viatori’nin kullanıcılara sundukları arasında; anlık mesajlaşma, fotoğraf, video, hastaglı durum paylaşımı, yer bildirimi, takipleşme, gibi özellikler yer alıyor. Viatori’yi öne çıkaran bir diğer özelliği ise kullanıcılarına her etkileşimde para puan kazandırıyor olması. Kullanıcılar kazandıkları para puanları uygulamanın anlaşmalı olduğu kafe ve restoranlarda kullanabiliyor. Uygulama, kullanıcılara menüde gezinme, sipariş verme, personel çağırma, hesap ödeme gibi işlemleri mobil cihazları üzerinden yapma imkânı sunabiliyor.
2015 Temmuz ayında hayata geçen Viatori’nin kurucularından Bayram Yıldırım, o dönem verdiği bir röportajda uygulamayla ilgili şu açıklamalarda bulunur: “Uygulamamız; Mahmut Yıldırım, Tamer Yıldırım, Arda Beset, İbrahim İnce, S. Erdem Tezcan, Nermin Sarıfakıoğlu ve Cenk Singin tarafından Proaegean A.Ş. bünyesinde, 2 yıllık uzun soluklu ve zorlu bir sürecin ardından geliştirildi. Viatori, yüzde 100 yerli bir sosyal medya uygulaması. Bu uygulamada, birçok popüler sosyal medya uygulamasında yapabildiğiniz her şeyi tek bir çatı altında yapabiliyorsunuz. ” Viatori’nin ilk faaliyete başladığı zaman kısa süre içinde 150 bin kullanıcı tarafından indirildiği biliniyor. Ancak bildiğimiz kadarıyla bu platform günümüzde ne yazık ki kullanımda değil.
Türkiye’nin Sınırsız Sosyal Medya Platformu: Yaay
Türk Telekom Ventures destekli AppYap’ın yerli sosyal medya platformu Yaay, 2 Eylül 2020 yılında faaliyete geçti. Yenilikçi özellikleriyle öne çıkan platform, kullanıcılarına benzersiz bir sosyal medya deneyimi sunuyor. Dinamik, farklı ve yenilikçi özellikleriyle sektöre giren Yaay’da kullanıcılar; içerikleri ve hikâyeleri limitsizce izleyip, görüntüleyebiliyor ve etkileşimde bulunabiliyor.
Yaay’ın kategorilere ayrılmış yapısı, onu diğerlerinden ayıran en önemli özelliklerden biri. Platformun 20 kategorisi bulunuyor. Yaay’ın kategorilerinden bazıları şunlar: Genç, tekno, spor, haber, çocuk, mizah, dizi, kripto, emlak, oto, vb. Platformun bir diğer özelliği de puana dayalı rozet sistemi bulunması. Kullanıcılar gönderi, beğeni, alıntı, yorum gibi yaptıkları her harekette farklı puanlar topluyor. Puanlar pozitif ve negatif olarak ikiye ayrılıyor. Kullanıcı şikayetleri ya da hatalı kullanımlarda negatif puan veriliyor. Yaay, App Store ve Google Play üzerinden indirilebiliyor.
Bu Toprağın Sosyal Medyası: Touchapp
Türkiye’de hayata geçirilen yerli sosyal medya uygulamalarından biri de Alanya çıkışlı, Touchapp. Kurucusu İslam Faisal tarafından 2021 Aralık ayında duyurusu yapılan uygulama, ”değer odaklı” olmasıyla öne çıkıyor. Touchapp’in kurucusu, platformu ana akım sosyal medya platformlarının duygusal ve zihinsel sağlığa olumsuz etkilerine alternatif olarak kurduklarını belirtiyor. İslam Faisal bir röportajında ”Touchapp karşılıklı faydayı esas alan, değer odaklı bir platform sunuyor” dedi.
Touchapp kurulduğu ilk üç ayda %97’si Türkiye’den olmak üzere 50 bini aşkın kullanıcıya ulaştı. Faisal, Touchapp’in ölçeklenebilir ve akıllı içerik yönetim sisteminin, hızla büyüyen platforma artan içerik sayısına uyum sağlamak açısından esneklik kazandırdığının altını çizdi. Touchapp bu topraklardan doğan bir marka olarak, dünya çapında sosyal iletişim anlayışını değiştirmeyi, kişiselleştirilebilir bir sosyal medya platformu yaratmayı hedefliyor.
Her şeyiyle Türkiyenin Uygulaması: BİP
BİP tamamı Türk mühendisler tarafından geliştirilen, ücretsiz bir iletişim ve yaşam platformu. Turkcell’in bünyesinde hayata geçirilen BİP, bir mesajlaşma uygulamasının çok ötesinde. Hem mobilden hem de webden kullanılabilen BİP, magazinden spora, hava durumundan döviz kurlarına, günlük hayattaki pek çok şey için kullanım sağlıyor. Sesli arama özelliğine de sahip olan uygulama, telefon kapalı olduğunda bile web üzerinden görüşme sağlayabiliyor. BİP’in bir ayrıcalığı da 106 farklı dilden anlık çeviri yapabiliyor olması. BİP kullanıcıları durum paylaşımı ve on beş kişiye kadar sesli-görüntülü görüşme yapabiliyor.
BTİDER’den: Dedi
Bilgi Teknolojileri ve İnternet Güvenliği Derneği (BTİDER) öncülüğünde geliştirilen Dedi, yerli bir alternatif olarak öne çıkayor. Dedi, kullanıcılarına mesajlaşma, sesli ve görüntülü arama gibi birçok özelliği ücretsiz olarak sunuyor. Üstün güvenlik protokolleriyle korunan ve açık kaynaklı yapısıyla şeffaflığı sağlayan Dedi, kısa sürede büyük ilgi gördü. Uygulama kullanıcılara duyurulduğun an itibariyle, kısa sürede pek çok kez indirildi. Kullanıcı dostu bir ara yüze sahip olan Dedi, grup sohbetleri için pek çok kişini favorisi arasında yer alıyor.
Yerli Mesajlaşmada LAFF Beta
Türkiye’de denenen yerli ve milli sosyal medya uygulamaları arasında en iyilerden biri de Argela’nın geliştirdiği, LAFF Beta. Argela, Türk Telekom’un Ar-Ge ve teknoloji şirketi. Argela teknoloji ekibi, LAFF Beta’yı Android ve İOS platformları için kullanıma sürdü. Uçtan uca güvenli şifreleme özelliğine sahip LAFF ile mesajlar güvenlik altında. Uygulama yurtiçi ve yurtdışı kullanımıyla, ücretsiz arama yapmaya imkan tanıyor.